Wat is sluipverbruik?

We zijn er allemaal wel eens schuldig aan: je mobiel is klaar met opladen, maar je laat de stekker in het stopcontact zitten. Het lijkt zoiets kleins, maar het kan wel degelijk een verschil maken. Jouw oplader blijft namelijk de hele tijd energie gebruiken, ook als er geen apparaat aan is gekoppeld. Sluipverbruik heet dat; stroom die door apparaten wordt gebruikt ook als ze uitstaan of op stand-by. Het wordt ook wel lekkende elektriciteit genoemd; elektriciteit die verbruikt wordt zonder dat jij daar voordeel van hebt.

Nu niet gelijk wegrennen en alle stopcontacten in huis controleren. Eerst even wat meer informatie over deze kleine energievampiers.
Om te beginnen geldt dit dus alleen voor apparaten die niet volledig uitgeschakeld kunnen worden. Een lamp of koffiezetapparaat zet je met een schakelaar aan of uit. Wanneer de schakelaar op uit staat verbruikt het apparaat geen stroom meer. Een oplader, radio of stand-by tv staat nooit echt uit. Vaak kan je dit al een het apparaat zien, bij de tv zie je altijd nog een lampje branden wanneer die op stand-by staat en bij een magnetron zie je de tijd nog in beeld. Bij een oplader of printer is dit al een stuk lastiger te zien. Oudere opladers worden vaak warm, waardoor je kan voelen dat er nog steeds stroom doorheen loopt, maar lang niet alle opladers doen dit.

Dit komt door de nettransformator die in de oplader zit. Bij de meeste opladers zie je hem ook vaak zitten. Het is het dikke stuk aan het begin van de oplader dat je in het stopcontact doet. Een transformator gebruikt altijd stroom. Dit heet nullaststroom of nulstroom en is vaak zo’n 7% van het totale vermogen. Bij een mobieloplader komt dit neer op een verbruik van 1 à 2 watt. Maar het verbruik verschilt dus per apparaat. Mocht je nieuwsgierig zijn naar hoeveel een apparaat bij jou in huis verbruikt dan kan je dit meten met een verbruiksmeter. Let er wel op dat veel verbruiksmeters meten pas vanaf 5 à 10 watt.

Voor een mobiel is het dus 1 à 2 watt. Vrij weinig, maar wanneer je een oplader dag en nacht in het stopcontact laat zitten komt toch weer uit op 17,5 kWh per jaar (2 x 24 x 365). Stel je betaalt €0,20 per kWh dan is dit €3,50 per jaar. Nog steeds niet schokkend, maar wanneer je ervan uit gaat dat dit per apparaat is en voor één persoon wordt het al een ander verhaal. Ga maar eens na hoeveel sluipverbruik-apparaten er op dit moment bij jou in huis zijn aangesloten. Bij een snel rondje in mijn huis kwam ik uit op zeven apparaten. Mijn tv, wasmachine, droger, waterkoker, elektrische tandenborstel, wekker en magnetron.

Volgens energiemaatschappij NUON zijn dit de top vijf sluipverbruikers. Erachter staat een schatting van Nuon hoeveel het sluipverbruik van het apparaat per jaar kost. Deze lijst is in samenwerking gemaakt met Milieu Centraal.

Computer met randapparatuur*: € 33,- per jaar
Tv met video- of dvd-speler: € 15,- per jaar
Koffiezetapparaat: € 6,- per jaar
Tuner, versterker en cd-speler: € 6,- per jaar
(Combi) magnetron: € 4,- per jaar
*Een apparaat dat je op je computer kan aansluiten, bijvoorbeeld een muis, speaker, harde schijf of printer.

Je kan op verschillende manieren het sluipverbruik in huis verminderen of voorkomen. Om te beginnen is het natuurlijk het beste stekkers niet nutteloos in het stopcontact te laten zitten. Wanneer dit in bepaalde situaties heel onhandig is, bij mij zit bijvoorbeeld het stopcontact helemaal achter de wasmachine en droger, kan je ervoor kiezen een stekkerdoos aan te schaffen. Leg die op een meer praktische plek neer en schakel alle apparaten tegelijk uit door de aan-uitknop. Een doordrukstekker is ook een handige optie voor een koffieapparaat of waterkoker.

Ook tijdschakelaars zijn goede opties om sluipverbruik te voorkomen. Ikzelf stop altijd ’s avonds mijn mobiel in de oplader en haal hem er ’s ochtends weer uit. Mijn mobiel zit de hele nacht in de oplader, terwijl die vaak maar een uurtje nodig heeft om op te laden. Met een timer kan je instellen dat de stroom automatisch wordt afgesloten na een uur. Dit zou je bijvoorbeeld ook kunnen instellen voor je router of elektrische tandenborstel.